Een op de tien mensen heeft wel eens last van darmproblemen. Dit varieert van pijnlijke darmen, tot winderigheid of een opgeblazen gevoel. Meestal verdwijnen deze klachten na een korte tijd vanzelf weer. Heeft u echter regelmatig last van dergelijke klachten? Dan is het aan te raden om te laten onderzoeken wat de oorzaak zou kunnen zijn, omdat dit ook een ernstige oorzaak kan betreffen.
Belangrijk orgaan
De darmen zijn voor ons een belangrijk orgaan. In de darmen vindt de vertering van voedsel plaats, waarbij voedingsstoffen worden opgenomen en afvalstoffen eruit worden gefilterd. Dit meterslange orgaan is dus van groot belang voor onze gezondheid. Helaas is de werking niet altijd goed. Dan ontstaan er klachten zoals pijn, ontstekingen, winderigheid of een opgeblazen buik. Er kan dan sprake zijn van verschillende darmaandoeningen.
Ziekte van Crohn
Wanneer er sprake is van chronische ontstekingen heeft u steeds weer last van bloedingen en zweren. Die chronische ontstekingen worden ook wel Inflammatory Bowel Disease genoemd, of kortweg IBD. Soms is er alleen sprake van ontstekingen in de dikke darm. In dat geval wordt de aandoening colitis ulcerosa genoemd. In andere gevallen zitten er ontstekingen in de overgang van de dikke naar de dunne darm. Dan gaat het om de ziekte van Crohn. Soms is er dan zelfs sprake van ontstekingen in andere delen van het spijsverteringskanaal, zoals in de mond of bij de anus. Worden de ontstekingen niet behandeld? Dan ontstaan er op termijn abcessen en vernauwingen. Ook kunnen er fistels ontstaan. Fistels zijn ontstekingen die tussen de darmen en andere organen zitten. Er kunnen bijvoorbeeld ontstekingen ontstaan tussen de blaas en de vagina.
Het Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS)
Door lactose-intolerantie, een allergie voor melkproducten, kunnen ook buikklachten ontstaan. Heeft u echter regelmatig last van klachten zoals verstopping, diarree, buikpijn of vermoeidheid? Dan kan er ook sprake zijn van het Prikkelbaar Darm Syndroom, ook wel bekend onder de term spastische darm. De naam van de aandoening zegt het eigenlijk al: er is dan sprake van een prikkelbare, gevoelige darm. Vaak ontstaan dergelijke klachten ergens tussen het twintigste en dertigste levensjaar. De aandoening komt bij vrouwen veel vaker voor dan bij mannen, maar onduidelijk is waardoor dit verschil veroorzaakt wordt. Ook de klachten kunnen verschillen per persoon.
Sommige mensen hebben regelmatig last van een stekende pijn, andere hebben juist last van buikkrampen, of van afwisselend obstipatie en diarree. In sommige gevallen is het niet duidelijk of er sprake is van de ziekte van Crohn of van het Prikkelbaar Darm Syndroom. Om uit te wijzen wat er aan de hand is kan in zo’n geval een colonscopie gedaan worden. Hierbij wordt er met behulp van een kleine camera gekeken hoe de darmen er van binnen uitzien. Tegenwoordig kan dit onderzoek overigens ook op andere manieren uitgevoerd worden, bijvoorbeeld met behulp van een camerapil of aanvullend bloed- en maagonderzoek.
Behandeling van darmaandoeningen
Helaas is het (nog) niet mogelijk om bovenstaande aandoeningen te genezen. Gelukkig zijn er wel diverse methoden om de klachten te onderdrukken en te verminderen. Bij een prikkelbare darm kunnen bijvoorbeeld pepermuntoliecapsules verlichting bieden bij darmkrampen. Ook het FODMAP-dieet kan effect hebben. Daarnaast is er een PDS-hypnotherapie programma. Dit alles kan aangevuld worden met medicatie tegen bijvoorbeeld diarree of verstopping. Ook is inmiddels gebleken dat bepaalde antidepressiva kunnen helpen bij het verminderen van pijnklachten. Bij IBD-aandoeningen wordt vaak lichte medicatie ingezet om de afweerreactie van het lichaam te onderdrukken. Zo neemt de kans op ontstekingen af. Ook zijn er diverse biologische medicijnen waar sommige patiënten veel baat bij hebben. In die biologische medicijnen zitten antilichamen die de stoffen die vrijkomen bij ontstekingen kunnen onderdrukken. Om dit proces effectief te laten zijn moet de patiënt wel iedere 8 tot 12 weken een infuus met deze medicatie krijgen.
Vezelrijke voeding
Bij alle darmaandoeningen is het belangrijk om gezond te eten. Zorg voor variatie en ga voedingsmiddelen die de darmen prikkelen uit de weg. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen gasvorming in de darm verergeren. Koffie, cola, kool en uien zijn hiervan bekende voorbeelden. Daarnaast is het belangrijk om te letten op de hoeveelheid vezels die u binnenkrijgt. Over het algemeen geldt: hoe meer vezels, hoe beter, maar let wel op de soort vezels die u eet. Oplosbare vezels, die veel voorkomen in groente en fruit, zijn effectief bij PDS. Onoplosbare vezels, zoals die in volkoren producten, kunnen echter zorgen voor een extra prikkeling van de darmen en daardoor meer klachten geven. In de praktijk reageert iedere patiënt weer op andere triggers. Daarom is het van belang om als u PDS heeft uit te zoeken wat voor u die triggers zijn. Een diëtist kan hierbij ondersteuning bieden.