Er komt een moment waarop een vrouw een laatste eisprong en menstruatie heeft. Wanneer er geen eisprong meer plaatsvindt is er geen kans meer op een zwangerschap. Maar ook in de periode voor die laatste eisprong zal de vruchtbaarheid al sterk verminderen. Het moment waarop die laatste menstruatie plaatsvindt is voor iedere vrouw verschillend. Het is ook niet van tevoren te bepalen wat de laatste menstruatie is. Pas achteraf, wanneer die laatste menstruatie is geweest, zal duidelijk worden dat de menopauze plaatsvindt. Ook dan kan dit overigens nog lang duren voordat het vastgesteld kan worden. Over het algemeen geldt de richtlijn dat de laatste menstruatie pas de laatste is, wanneer er daarna voor minimaal een jaar geen bloedverlies meer is geweest.
Ontstaan van de menopauze
Wanneer een vrouw wordt geboren, bevatten de eierstokken ongeveer een miljoen eitjes. Vanaf de geboorte sterven er echter dagelijks eicellen af. Er komt dus een moment waarop de eitjes op zijn. Op dat moment ontstaat de menopauze. De eicellen geven oestrogeen en progesteron af; vrouwelijke hormonen. Deze hormonen zijn belangrijk in de puberteit, wanneer het baarmoederslijmvlies groeit. Ook zorgen de hormonen voor de eisprong. Die eisprong is noodzakelijk om zwanger te kunnen worden. Meestal vindt de eerste menstruatie plaats rond het dertiende levensjaar. Op dit moment zitten er in de eierstokken nog zo’n 400.000 eitjes. Hoe vaker je ongesteld wordt, hoe minder eitjes er over blijven. Op een gegeven moment is het aantal eitjes zo klein, dat het lijf minder vrouwelijke hormonen produceert. Gevolg hiervan is dat het opbouwen van het baarmoederslijmvlies niet meer soepel verloopt en er geen nieuwe eisprong meer plaatsvindt. De menopauze is aangebroken.
Problemen tijdens de menopauze
De opvlieger is waarschijnlijk wel de meest bekende klacht die zich tijdens de menopauze kan voordoen. Opvliegers ontstaan doordat de aders in de huid zich opeens uitzetten. Het gevolg is dat er een gevoel van hitte ontstaat. U wordt rood en kan hierdoor flink gaan zweten. Opvliegers kunnen zowel overdag als ’s nachts plaatsvinden. Naast deze klacht zijn er nog veel meer problemen die kunnen optreden tijdens de menopauze. Een aantal op een rij:
- De vagina maakt in de overgang minder schedevloeistof aan. Het gevolg hiervan is dat de vagina droog kan aanvoelen. Dat kan vervelende kwaaltjes veroorzaken, zoals jeuk en een branderig gevoel in en rond de vagina. Die droogheid kan er ook voor zorgen dat geslachtsgemeenschap pijn gaat doen;
- Doordat seks hebben gepaard gaat met pijn, kan het libido van de vrouw flink afnemen. Er is echter nog een andere oorzaak van een verminderd libido. De hoeveelheid testosteron in het bloed neemt namelijk ook af. Hierdoor wordt de behoefte aan seks minder;
- Niet alleen de huid rond en in de vagina kan droog zijn. Ook elders op het lichaam kan de huid droog worden. De huid wordt daardoor minder elastisch en er kunnen zich rimpels gaan vormen;
- De bekkenbodemspieren kunnen tijdens de overgang slapper worden. Incontinentie kan een gevolg zijn. Verder wordt de kans op blaasontsteking hierdoor ook groter. Goed uitplassen kan lastig zijn en daarbij wordt het slijmvlies in de urinewegen ook nog eens dunner;
- De eerste jaren na de overgang kunt u gewrichts- en spierklachten ervaren. Vooral in handen en vingers worden vaak klachten ervaren;
- Ook vergeetachtigheid, snel geïrriteerd raken en slaapproblemen kunnen veroorzaakt worden door de overgang. Al deze klachten kunnen ook nog eens een gebrek aan zelfvertrouwen opleveren.
Zie hier alle medicijnen bij menopauze
Wanneer start de menopauze?
Het lastige is dat niet van tevoren te voorspellen wanneer u in de overgang komt en wanneer de menopauze zal plaatsvinden. Dit tijdstip verschilt per vrouw. Bij veel vrouwen vindt de laatste menstruatie plaats wanneer ze rond de vijftig jaar oud zijn. Het is echter ook mogelijk om veel vroeger, of juist een stuk later in de overgang te raken. De overgang begint vaak met een periode waarin de menstruatie onregelmatig wordt. Perioden van weinig bloedverlies kunnen in die periode afgewisseld worden met heviger bloedverlies. Bent u nog geen veertig jaar oud wanneer u in de overgang komt? Dan heeft u te maken met een vervroegde overgang. De symptomen zijn vergelijkbaar met die van de gangbare menopauze, maar deze treden eerder op. Dit betekent dan tegelijkertijd ook dat de vruchtbare periode korter is. Het kan moeilijk zijn om met zo’n situatie om te gaan. En ook tijdens de overgang op een meer gangbare leeftijd kunt u last krijgen van psychische klachten. De menopauze markeert nu eenmaal een nieuw hoofdstuk in het leven. Het is begrijpelijk dat het even tijd kan kosten om hier aan te wennen.